فرزندپروری خردمندانه
محور نشست : کودک در پناه خانواده
فرزند پروری نیاز همه انسان ها در گستره هستی است. فرزند هبه الهی است. هبه در ادبیات فارسی آمیزهای از هدیه و امانت است. فرزند به نوعی هدیه و امانت است. به لحاظ هدیه بودن می توان با او تعامل داشت، لذت عاطفی و روانی برد و به حس خوشایندی رسید. به واسطه امانت بودن، نمی توان او را مورد آزار و اذیت قرار داد، فروخت، پریشان کرد، مانع رشد او شد، بستر مطلوبی برای او ایجاد نکرد، ... زیرا فرزند موهبت و هبه الهی است و ما باید در حفظ و نگهداری این امانت کوشا باشیم در غیر اینصورت منجر به آسیبهای اجتماعی خواهد شد. بنابراین فرزند آوری فی نفسه افتخار نیست، بلکه فرزند پروری ارزشمند است.
خداوند در سوره شوری(آیات 50 – 49) میفرماید: " لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ الذُّكُورَ﴿۴۹﴾ أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَإِنَاثًا وَيَجْعَلُ مَنْ يَشَاءُ عَقِيمًا إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌ﴿۵۰﴾"
" فرمانروايى مطلق آسمانها و زمين از آن خداست؛ هر چه بخواهد مى آفريند، به هر كس بخواهد فرزند دختر و به هركس بخواهد فرزند پسر مى دهد.﴿۴۹﴾ يا آنها را پسران و دخترانى توأم با يكديگر مى گرداند و هر كه را بخواهد عقيم مى سازد، اوست داناى توانا ﴿۵۰﴾"
عوامل دیگر مانند: کروموزوم، ... وسیله ای بیش نیستند. بنابراین اصل، امر و حکمت خداوند است؛ فرزند امانت و هدیه خدایی است.
هیچگاه صرف فرزند مباهات نیست اما پرورش فرزندی سالم، خلاق، پویا، توانا، متعهد، ... ارزش است. اگر هر کشوری جوانان سالم، صالح، پویا، خلاق و متعهد داشته باشد، این کشور قدرتمندترین کشور در جهان است.
جمعیت سالم و خلاق مایه افتخار است و یکی از شاخصهای قدرت در جهان جمعیت است، به همین جهت بسیاری از کشورها تلاش دارند که رشد جمعیت آنها منفی نباشد.
خانواده پیوند ماندگار تا بهشت می باشد، تنها نهاد فطری، بی بدیل، طبیعی و جاودانه بشر است و این خانواده تنها دو رکن دارد: زن، مرد. فرزندان رکن خانواده نیستند بلکه آنان میهمان هستند. در این خانواده پرطراوت، مادرها باغبان، پدرها سنگربان و آرامش آفرین باغ، فرزندان نیز گلها، میوهها و ثمرات این باغ هستند. طراوت باغ به باغبان است. اگر زنها وجودشان منبع آرامش باشد، گل ها و میوهها خوب رشد میکنند و از شادابی خوبی برخوردار خواهند بود. در همین راستا پیامبراکرم(ص) میفرمایند: "اگر برای تربیت 10 سهم قائل شویم، 9 سهم به مادر و یک سهم به پدر تعلق دارد."
فرزندآوری یک هدف غائی و چند هدف قهری دارد. زن و مرد نباید تنها با دید سرگرم شدن، اینکه صرفاً کسی به آنها پدر و یا مادر بگوید و یا به سفارش دیگران تصمیم به فرزند آوری گیرند. بلکه تنها زمانی که آمادگی لازم برای تربیت فرزندی بعنوان رکنی از یک خانواده داشتند، تصمیم به انجام این امر بگیرند تا فرزندان آنان نیز در آینده بتوانند ارکان خانوادهای جدید را ایجاد کنند.
بنابراین هدف غائی از فرزندآوری، پرورش فرزندی است که رکنی از یک خانواده باشد و چند خانواده ماندگار را ایجاد کند تا بهشت همراه هم باشند. بقاء نسل، سرگرمی، ... نتیجه و دیگر اهداف فرزندآوری است.
زمان مناسب برای فرزندآوری زمانی است که زن و مرد قابلیت همسری را احراز کرده باشند. چرا که هدف اصلی زوجیت، رسیدن به آرامش و همسر مطلوبی است که وجودش سرشار از آرامش باشد. از طرفی انسان دو منبع آرامش دارد: 1 ) یاد خدا 2) آرامیدن در کنار همسر آرامشگر
زیرا در صورتی که آرامش نباشد، والدین بعد از فرزندآوری دچار مشکل و بچههای آنها دچار بدسرپرستی می شوند. گاهی نیز به جدایی والدین می انجامد. زن و مرد به خاطر همدیگر باید زندگی کنند نه بخاطر فرزندان، حتی پس از جدایی نباید در حضور و یا غیاب فرزند شان یکدیگر را تخریب کنند. تا فرزند آنها احساس خود ارزشمندی کند و خوب رشد کند، در غیر اینصورت دچار بدسرپرستی خواهد شد.
زن و مرد هرگاه به این حقیقت اذعان پیدا کردند؛ متقابلاً همدیگر را دوست دارند، می خواهند تا بهشت همسفر یکدیگر باشند، آرامشگر همدیگر و هر دو مایل به فرزند آوری هستند، آگاهانه به انجام این امر اقدام کنند تا فرزندانی زیبا، سالم و باهوش متولد شود. زیرا در صورتی که با میل و رغبت قلبی نباشد، صاحب فرزند سالمی نخواهند شد.
با توجه به اینکه در سه ماهه اول بارداری سلولهای مرکزی مغز رشد میکند و از طرفی رشد دو صفت دارد: 1 ) از درون به بیرون 2) از سر به دم
بنابراین رشد از مغز شروع می شود و مغز جنین در سه ماهه اول بارداری شکل می گیرد. سه ماهه دوم از نظر رشد شخصیت و هوشمندی بسیار مهم است چون سلامت روانی او را دربرخواهد داشت. وقتی که در هفته شانزدهم جنین از نظر شکل ظاهر به صورت انسان نمایان می شود، روح الهی در او دمیده شده، کنشهای روانی و جنبش آغاز میشود، جنین صدای پدر، مادر و اصوات بیرونی را می شنود، حرکت می کند، ادراک، حافظه، دقت دارد و انرژی مصرف می کند زیرا جنین منفعل نیست، فعال شده و به اکسیژن بیشتری نیاز دارد. با توجه به اینکه اکسیژن در تابستان بیشتر است بنایراین بهترین زمان انعقاد نطفه، آغاز بهار است تا سه ماهه دوم بارداری در تابستان قرار گیرد.
همچنین چون میانگین فشار خون افراد در سه روز اول، وسط و آخر ماه قمری بالا می رود، این امر به اختلالات کروموزومی میانجامد. بنابراین بهتر است در این 9 روز نطفه منعقد نشود.
هر گاه زن و مرد ازنظر روانی آمادگی لازم را برای فرزندآوری دارند و تصمیم به این امر می گیرند، آیه 74 سوره فرقان("وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا." " و آنان هستند که گویند: پروردگارا، ما را زنان و فرزندانی مرحمت فرما که مایه چشم روشنی ما باشند و ما را سرگروه پاکان و پیشوای اهل تقوا قرار ده.") را بخوانند و دو رکعت نماز شکر بجا بیاورند.
بهترین، عاقلانه ترین، خردمندانه ترین و جهان شمولترین رویکرد برای پرورش فرزند این است که از او خانودهای ماندگار ایجاد کنیم. و از آنجا که بهترین و پایدارترین یادگیری، یادگیری مشاهدهای و غیرمستقیم است. بنایراین پدر و مادر باید در رفتار و کردار خود، مراقبتهای لازم را لحاظ کنند تا فرزند آنها بهترین منشها را از والدین خود بیاموزد و در زندگی آینده ی خود بکارگیرد.