تالاب انزلی
تالاب انزلی-مرداب انزلی در حدود 40 کیلومتری شمال رشت و در جنوب غربی شهرستان بندر انزلی و دریای خزر قرار دارد.
ویژگیهای تالاب انزلی:
تالاب بینالمللی انزلی محل تخم ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است. در داخل تالاب جزایر زیبایی وجود دارد و دو شهر زیبای بندرانزلی و آبکنار در ساحل آن قرار دارند. وسعت این تالاب فصول زمستان و بهار به علت افزایش بارندگی به حدود 120 کیلومتر مربع میرسد و در تابستان و پاییز به حدود 80 کیلومتر تقلیل مییاید. مرداب انزلی از جالبترین و بزرگترین زیستگاههای طبیعی جانواران ایران محسوب میشود و در مجموع با توجه به زیباییهای چشمگیر خود میتواند به عنوان اکوسیستم آبی-طبیعی، گردشگران زیادی را به خود جلب کند.
تالاب انزلی با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی، صدها گونه موجودات گیاهی اکوسیستم کم نظیری دارد که خصوصا در منطقه حفاظت شده سرخانکل از آنان محافظت میشود. تالاب انزلی از سال ۱۳۵۴ جزو تالابهای بینالمللی تحت حفاظت شد و مهمترین منبع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و استخوانی دریای خزر است. تالاب بینالمللی انزلی از سالیان دور همه ساله پذیرای مسافران بی شمار داخلی و جهانگردان خارجی است.
تالاب انزلی به وسیله یک کانال کشتیرانی که از طریق دو موج شکن انزلی واقع در تاسیسات بندرگاه انزلی حمایت و به دریای خزر متصل است. تالاب انزلی در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالابهای بین المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و گفتنی است که تالاب انزلی با تالاب کوشیرو در پارک ملی کوشیرو شیتسوگن پیوند “خواهرخواندگی” دارد.
تالاب انزلی جز تالابهای طبیعی و آب شیرین کشور بوده و دارای ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی است که پس از آبیاری مزارع و شالیزارها به همراه جریانهای سطحی حوزه آبریز تالاب به آن وارد میشوند. حداکثر عمق آب تالاب در بهار و در نواحی غربی تالاب به ۵/۲ متر می رسد که بدلیل نوسانهای سطح آب دریای خزر، این مقدار متغیر است. حوزه آبریز تالاب انزلی، مساحتی برابر ۳۷۴ هزار هکتار دارد که از مساحت فوق را موارد ذیل تشکیل میدهند:
۹/۵۳ درصد جنگل و مرتع، ۲/۳۳ درصد زمینهای کشاورزی، ۷/۸ درصد تالاب، آب بندانها و استخرها، ۷/۳ درصد مناطق انسان ساخت استفاده از زمین را به خود اختصاص دادهاند.
آب و هوای تالاب انزلی:
مشخصات جوی تالاب انزلی شبیه به انزلی و غازیان است به جز آنکه مقدار رطوبت تالاب بیشتر از مناطق مجاور است. مختصات جوی این منطقه با حداثر مقدار بارندگی سالیانه در زمستان و حداکثر رطوبت در تابستان مشخص میگردد . حداقل حرارت در زمستان نزدیک و یا مساوی صفر درجه سانتیگراد و به ندرت پایین صفر و حداکثر بین ۳۳ تا ۳۶ درجه سانتیگراد در اواسط تابستان از ایستگاههای هواشناسی محلی گزارش شده است.
به خطر افتادن اکوسیستم تالاب انزلی:
مشکل مهم تالاب انزلی آلودگی روز افزون آب آن است. چرا که تقریبا فاضلاب تمام خانههای مسکونی و اغلب کارخانهها و کارگاههای صنعتی واقع در اطراف تالاب به درون آن و یا به داخل رودخانههایی که به تالاب میریزند سرازیر میشوند. طبق نظر موسسهی استاندارد در صورتی که مقدار آمونیاک از ۵ درصد بیشتر و زبالهها و زواید این ناحیه به داخل مرداب ریخته شود تردیدی نیست که با آلوده شدن بیش از پیش آبهای مرداب که محیط آن در گذشته به منزله بزرگترین زایشگاه و پرورش انواع ماهی فلس دار از جمله ماهی سفید به شمار میرفت باقیماندهی منابع آبزی مرداب هم در معرض خطر انهدام قطعی قرار خواهد گرفت. از دیگر دلایلی که موجب تهدید تالاب انزلی شده، افزایش سطح رسوبها که باعث کاهش عمق این تالاب شده و همچنین تغییر کاربری زمینها و تبدیل بخشی از «اراضی حاشیه تالاب» به زمینهای کشاورزی است. در همین حال فاضلاب گوهررود و زرجوب بعد از ریخته شدن به رودخانه پیربازار، راهی تالاب انزلی میشود که وضعیت آلودگی مرداب انزلی را تشدید میکند. این موارد نیازمند توجه ویژه برای نجات یکی از بزرگترین منابع زیست محیطی کشور است.