تشله بازی
بازىهاى خراسان عبارتند از:آب پشتکبازی، آفتاب مهتاب، آقا آقا ازچنه، ارنگارنگ، از گلاچى گل، استاد سهپایه، اشترکجا، پیشتر بیا، اِشرَت کجاست، اطلّو ماطلّو، الک دولک، اُوسَنَه بُلبُلُدم، بلوبلو، پادشا وزیلک، تپتپ خمیر، تخممرغ بازی، تسمهتسمه، تُشلهبازی، توپ زنجیر پله، چشم بسته، چوببازی، خانهنشان، خَردُرنه، خَرِسوز، دال بازی، دانه شفتالوبازی، دوزبازی، دوشودوشو، ذوقىذوقی، رهارها، سناچ، سنگسنگ چلیپا، سنگ و پنج، شیر بگیر پلنگ اومد، شیطانکبازی، علىلمبک، عمو زنجیرباف، قایم موشک، کبد بِدی، کلاهبازی، کوکوخراب، کیه کیه در مىزنه؟، گرگم به هوا، گرگم و گله مىبرم، گوکِ کُر، لحافبازی، مُجل، ماتماتو، هرنگهرنگ و ...
- تشله به لهجه مشهدي (توشله ) يا تيله مهرههاي درشتي است كه گاه از سنگ تراشيده ميشود يا از آهن يا از بلور است.
- تعداد بازيكنان: دو يا سه يا چهار نفر است.
1- هريك از بازيكنان در زمين نرم و خاكي حفره ایی را ایجاد می کنند كه به آن (خونه ) ميگويند.
2- خانه بازي حفره كوچكي است به قطر دو سانتي متر و عمق 5/1 يا 2 سانتي متر.
3- فاصله خانهها همسان است و در امتداد يكديگر در خط راست قرار دارد.
4- يكي از بازیکنان با توافق نظر ديگران (تُشله) خود را در لبه خانه اول قرار ميدهد. (اين عمل را در لهجه محلي شوند كه شايد از مصدر نشاندن است ميگويند.)
5- ديگران از سر خط (يعني نقطه اي كه در امتداد خانهها قرار دارد و فاصله آن قبلاً تعيين شده و اغلب با فاصله دو خانه برابر است.) شروع به زدن تُشله خود بطرف خانهها ميكنند .(به نوبت و يكي بعد از ديگري) اغلب بازيگران با هم قرار ميگذارند و ميگويند: لوكلي موكلي از سيخ تا سوزه قبوله .
ترجمه:
(لو = لب) (كُل = سوراخ = حفره) (موكلي = هموزن و به اصطلاح اتباع آن است) (از سيخ تا سوزن) (يعني كم و زياد در بازي قبول است) گفتن اين مطلب در حكم شرط بازي است. لوكلي= هنگامي است كه بازيكني كه از سرخط تُشله ميزند؛ تشله به ديواره خانه اول بخورد و به طرف زننده تُشله برگردد. آن بازيكن بايد دوباره تشله را بزند. اما اگر (خونه شو ) يعني تشله به خانه برود يا تير بزند (يعني تشله يكي به ديگري بخورد) در اين صورت احتياجي به تكرار نيست.
موكلي= وقتي است كه بازيگري كه از سر خط ميزند؛تشله اش به ديواره خانه اول بخورد و به طرف چپ يا راست برود. باز هم بايد دوباره تشله را بزند. از سيخ تا سوزن = اصطلاحي است براي قبول هر كار جزئي يا كلي و بازيگران بايد از مقررات بازي بهرحال اطاعت كنند.
هر (تير) يعني هر دفعه كه تشله يكي به ديگري ميخورد يك امتياز به حساب ميآيد. گاهي بازي براي برد و باخت پول است. مثلاً هر تيري يك ريال يا چند ريال محسوب ميشود. در بازي دونفره، هر سه خانه را كه گرفتند يك تير به حساب ميآيد و وقتي هرچهار خانه گرفته شد؛ بازي تمام است و نفري كه دفعه پيش تشله را زده است بايد (شوند ) كند. (خانه اول را دو مرتبه بايد گرفت. در نتيجه خانهها چهارتا حساب ميشود.) اين بازي را تا زماني كه بازيگران بخواهند ميتوانند ادامه دهند. در تشله بازي وجبي كسي است كه (شوند) داده ميگويد: (سرپله) است وكسي اول بار تشله را ميزند (اول زن) يا (جلوزن) و دومي (دوم زن) ....
.