کتاب شرح حالی از گذشته ابوذر است تا پیش از رسیدن او به دوست حقیقی خود، و بیان اشتیاق او به دیدن پیامبر و جستجوی او و سرانجام یافتن یار و هم‌نشین و مصاحب او شدن. از بیابان‌های تشنه به سرزمین نخل‌ها رسیدن و درکنار پیامبر آرمیدن و جوانمردانه درهمه صحنه‌های مبارزه حق و باطل حضور یافتن. پس از پیامبر نیز راه او را مردانه ادامه دادن و افشا کردن دست فرمان‌روای شام و مشکلات آن را به جان خریدن، تا سرانجام غروب در ربذه و خورشید را به سوگ نشاندن، به سوگ مردی که آسمان بر راستگوتر از او سایه نیفکنده بود.