بعضی عقیده دارند که او شخصیتی خیالی بوده و وجود خارجی نداشته است و هرگاه که مردم از ظلم و ستم پادشاهان و فرمانروایان به ستوه آمده اند، لطیفه هایی انتقادی به نام او ساخته اند.

به راستی این «آمیزه دانایی و حماقت» کیست که حضورش در ادبیات عامیانه منطقه وسیعی از آسیا از چنان شهرت و محبوبیتی برخوردار است که صد سال پیش از این، نام محبوب ترین روزنامه قفقاز را به خود اختصاص می دهد و حتی شنیدن یا دیدن نامش، خنده بر لب می نشاند؟ آیا ملانصرالدین، شخصیتی است واقعی، یا افسانه ای ساخته و پرداخته مردم؟ و یا پدیده ای است که از درهم آمیختن هزل گویان و لطیفه پردازانِ گوناگون (جوحی، جُحا، طَلحک، بُهلول و ...) پدید آمده است؟