عروسک لعبتک نوزاد- پوتک (potak) یا پوچانک pochanak (دست ساز)
از عروسکهای بومی استان سیستان و بلوچستان- مرکز شماره یک زاهدان
با بررسی و کارشناسی و نیاز سنجی از خود کودکان در مورد بازی با عروسک، همچنین تولید نمونههای مختلف عروسک در مرکز سرگرمیهای سازنده کانون و دستور مدیرعامل وقت با درخواست از تمام مراکز کانون در سراسر کشور برای مشارکت در ساخت عروسکهای بومی و محلی آن شهر به کمک اعضای خود این پروژه آغاز گردید. حاصل این طرح و پروژه گردآوری حدود 250 عروسک بومی و محلی از سراسر ایران است که به مرکز سرگرمیهای سازنده ارسال شده است.
لعبتک نوزاد: به گویش سیستانی پوتک (potak) به معنای نوزاد تازه متولد شده ، پوچانک pochanak هم میگفتند. عروسکی ظریف است که مثل نوزاد واقعی باید به او توجه شود.
مراحل ساخت پوتک : این عروسک تشکیل شده از یک چوب صاف به اندازه 6 یا5 سانتیمتر که دور آن پارچه سفید پیچیده میشود و صورت آن مانند لعبتکهای دیگر درست میشود.
لباس پوچانک شامل: قنداق و بند قنداق که به زبان سیستانی ساروق و بندکsarogh o bandok ، یک روسری از پارچه نخی سفید ، یک پیشانی بند از پارچه نخی زمینه سفید و گلدار و روانداز که به آن روپوشک roposhak گفته میشد(که این هم از پارچه نخی سفید لطیف و نازک بود) ، میشد.
در باور مردم چنان جای گرفته که اگر پوتک در محل رفت و آمد افتاده باشد و بزرگتری متوجه او شود رئوفانه او را برداشته ، می بوسد و در جایگاه بلندی قرار میدهد تا آسیب نبیند .
در بسیاری از روستاهای سیستان زنانی که به دلایلی صاحب فرزند نمیشدند، برای آرامش خاطر خود عروسک پوتک را میساختند و چند ایام آن را نگه میداشتند و آرزوهای خود را به او میگفتند. سپس آن را به زیارتگاه برده و نذر آنجا نموده (یعنی به آنجا هدیه میکردند) تا با شفاعت امامزاده خداوند متعال به او فرزندی عطا کند .
مادرانی هم که نوزاد داشتند پوتکی ساخته و در بالای گهواره کودک نصب میکردند تا کودک با آن سرگرم شود و مادر بتواند، بهتر به کارهایش برسد.
اندازه عروسک : ٣٩ سانتیمتر
عکاس: امیرحسن سلامزاده
تعداد عکاسی از نمونه عروسک : ٣ عدد