عروسک قیشدان چیخدم(دست ساز)

از عروسک‌های بومی استان زنجان

دسته : عروسک

با بررسی و کارشناسی و نیاز سنجی از خود کودکان در مورد بازی با عروسک، همچنین تولید نمونه‌های مختلف عروسک در مرکز سرگرمی‌های سازنده کانون و دستور مدیرعامل وقت با درخواست از تمام مراکز کانون در سراسر کشور برای مشارکت در ساخت عروسک‌های بومی و محلی آن شهر به کمک اعضای خود این پروژه آغاز گردید. حاصل این طرح و پروژه گردآوری حدود 250 عروسک بومی و محلی از سراسر ایران است که به مرکز سرگرمی‌های سازنده ارسال شده است.

شرح اسباب بازی

از ديگر مراسم و آئين‌هاي منطقه‌ي زنجان مراسم قيشدان چيخدم مي‌باشد كه در بيشتر شهرهاي استان زنجان مرسوم بوده و يكي از مراسم و آئين‌هاي جذابي بوده كه مورد علاقه‌ي كودكان و نوجوانان نيز بوده‌است. مراسم قيشدان چيخدم مربوط است به نزديك شدن بهار و در شب اول ماه فروردين دسته برگزار مي‌شده است و عقيده بر اين بود با اجراي اين مراسم از تلف شدن احشام و زرد شدن گياهان جلوگيري مي‌شود .

مراسم قيشدان چيخدم در مناطق ديگري مثل فارس ، تهران ، مركزي با عنوان شب عيد خضر معروف است . در مراسم قيشدان چيخدم آدمكي از پارچه‌ي سياه و سفيد درست مي‌كردند و هيبتي وحشتناك به او مي‌دادند و اين آدمك نمادي از زمستان بود و بعد بچه ها و بزرگترها در دور آن رقص و پايكوبي مي‌كردند و شعر بهاري مي‌خواندند . يك نفر هم لباس قرمز مي‌پوشيد و شعرهاي نوروزي مي‌خواند. تيپ نوروزي خوان نمادي از باد بود و چهره‌ي خود را سياه مي‌كرد و رقص و آواز هجوآميزي مي‌خواند. در نهايت به آدمك حمله مي‌كردند ، لباس‌هاي آدمك را تكه پاره مي‌كردند و احياناً آدمك را آتش مي‌زدند و بدين ترتيب رفتن زمستان ، آمدن بهار را مژده مي‌دادند .

نمونه شعرهاي قيشدان چيخدم :

كندي لريز وار اولسون                 يمش لريز چوخ اولسون

گونوز بله خوش اولسون              بايرام مبارك اولسون

بهار گلير ، گول گلير                    گول اوسته بلبل گلير

داغدان قويون لار گلير                 بايرام گليپ خوش گليپ

مشخصات اسباب بازی
استان : زنجان
امکانات و وسایل مورد نیاز :
سازنده : -
اندازه عروسک : ٣۱ سانتیمتر
عکاس: امیرحسن سلام‌زاده
تعداد عکاسی از نمونه عروسک : ٣ عدد
منبع : مرکز سرگرمیهای سازنده (کد٢٢۱)