این عروسک را مادرانمان با اندک چیزی می‌ساختند. آنان چادری را تا کرده و لوله می‌کردند سپس روسری سه گوشی را بر سر آن می کردند و در بعضی مواقع برای صورت آن تکه ای پارچه سفید گذاشته و روی آن را نقاشی می کردند و بچه ها برای آن رختخواب لباس و ... فراهم می کردند و نامی برای آن انتخاب کرده با آن عروسک بازی می کردند .

در آن زمان تازه عروسک‌های 5 ریالی به بازار آمده بود و دست و پای آن حرکت نمی کرد و خانواده ما هرگز راضی به دادن پول برای عروسکفرنگی نبودند و ساخت و دوخت عروسک را در خانه انجام می دادند و آن را یک هنر برای خانواده و یک الگو برای بچه ها می دانستند . تا بچه ها یاد بگیرند که خود با دستان خود نیازهایشان را تامین نه اینکه آماده بخرند .

من برای تحقیق در مورد این موضوع ابتدا از اعضای مرکز شروع نموده تا آنان نیز با سئوال  از پدر و مادر و مادر بزرگ و پدر بزرگ خود با آنان ارتباط برقرار نموده و در پایان پاسخ های به دست آمده، نشان از عروسک‌های ساده و معمولی داشت .

در نهایت با تحقیقی که از افراد بالای 60 سال و محققان و نویسندگان شهرستان انجام دادم به این مورد دست یافتم که باید تحقیق بیشتری انجام دهم تا بتوانم صحت و سقم گفته ها را تایید نمایم .

عروسک معرفی شده در زبان محلی به بودنوکو و نام اصلی آن بناد کوک می باشد که که به مرور به گویش محلی به بدونوکو تبدیل شده است . بناد کوک نام دهستانی است از شهرستان یزد که ریشه آن ( بناد + کوک ) می باشد . بناد به معنی بنیاد و اساس می باشد و کوک معادل ک+ او + ک می باشد که واژه ک + او به صورت کوه به گوش می رسد که به معنای قنات است و ک آخر به معنای تصغیر می‌باشد .

گفتکو با نویسنده و محقق شهر

از زبان محقق شهر آقای محمد تحویلی که از کودکی بر اساس شنیده‌های پدر شیفته زندگی استاد محمد بوده‌است فهمیدم که استاد محمد یک هنرمند فرهیخته و مومن و درست‌کار و محبوب مردم بوده‌است و توانایی انجام کار نمایش عروسکی را در وجود خود به زیبایی خاصی داشته است .

این محقق می گوید پدرش با سن 105 سالگی که 12 سال پیش به رحمت خدا رفته است در سن 7 سالگی نمایش استاد محمد را دیده بوده است، در حالی که استاد محمد در آن زمان 70 سال داشته است .

ایشان چهار نمونه از عروسک‌ها را که تائید کننده حرفهایشان بود نشان داد و خاطر نشان کرد که این عروسک‌ها هفده عدد بوده که از دوران قاجار بدست رسیده که ایشان چهار عدد از آنان را با قدمت 150 سال در دست دارند .

استاد محمد علاوه بر اجرای نمایش عروسکی اجرای حرکات تمرکزی نیز می پرداخت که یکی از آن حرکات این بود که بر روی دو دست بر روی زمین حرکت می کرده و سوزنی را که در ته فرش کار گذاشته شده بود را با پلک چشم بر می‌داشته است او همچنان که در ساخت و اجرای نمایش مهارت داشت و سرنا می‌زد، رفتار عارفانه نیز داشته است. بطوری که نقل می‌کنند شبی خادم امام‌زاده قاسم که در نزدیکی آن شهرستان قرار دارد خواب می بیند که شخص بسیار محبوبی برای خاک سپاری به امام‌زاده آورده می‌شود و لازم است اورا مورد احترام قرار داده و در نزدیکی بارگاه به خاک سپرده شود. فردای آن روز خادم امام زاده منتظر تعبیر خواب خود بود که استاد محمد مطرب را به امام زاده می‌آورند وخادم برخلاف خواب خود اورا صاحب احترام نمی‌داند و در بدترین جا و با بی احترامی به خاک می‌سپارد چند روز بعد از آن خادم دچار بیماری شده و جنون به سراغش می‌آید. به گفته قدما او در تمام سالهای پس از آن دیوانه بود و دائم از استاد محمد حرف می‌زد. مردم اعتقاد داشتند که چون استاد محمد را مورد بی احترامی قرار داده به این روز افتاده است .

آقای تحویلی در باب ایشان مقاله‌ای نوشته است و او را عارف فرهیخته و هنرمندی بزرگ معرفی می‌نماید. به نقل از گفته ایشان استاد محمد 87 سال عمر کرد.

معرفی استاد محمد جعفری قلی آبادی معرف به بدونوکو

استاد محمد عروسک ساز یا همان استاد محمد بدونوکو استاد سازنده عروسکهای خیمه شب بازی با چوب و پارچه بود وتئاتر عروسکی ویا نمایش عروسکی به زبان امروزی را اجرا می نموده است این استاد مضامین اجتماعی را بصورت نمایش همراه بازدن سرنا اجرا می نموده است نوادگان او اکنون به عنوان خانواده جعفری درروستای اطراف و شهر نائین زندگی می کنند.

این استاد اهل روستای بنادوکوک از حوالی عقدا در مابین شهرستان نائبن ویزد بوده است استاد محمد که مقنی بوده از آنجا به قلی آباد در 30 کیلومتری شهرستان نائین آمد ودر آنجا که به قول نوادگان امروزی اش تنها یک چشمه کم آب کوچک داشته را خریده مبا احداث قنات آباد می کند .

اودراین روستا ماندگار شد وازدواج کرده وصاحب دو دختر بنامهای کشور وام کلثوم گردید او علاوه بر شغل مقنی گری واحداث قنات به حرفه مطربی می پردازد واز سرنا زنان معروف آ« زمان بوده ودر مجالس و گردهمایی ها به اجرای نمایش می پرداخته است

یکی از نوادگان ایشان به نام رضا علی جعفری علی آبادی فرزند نجف علی متولد 19 مهر 1306 در روستای قلی آباد ملاقات نمودم . ایشان اکنون در قلی آباد زندگی می کنند آن روستارا میراث استاد محمد می داند او که از کودکی همراه استاد محمد بوده است در حالی که 5 یا 6 ساله بوده در تمام نمایش ها در کنار استاد محمد بوده است. آنها با عروسکهای کوچک وپرده های که می زدند وپشت آن پنهان می شدند وبا استفاده از سوت سوتکی که با تا کردن حلبی می ساختند ودر دهانشان می گذاشتند تغییر صدا داده و به اجرا می پرداختند . هم اکنون سرنای او ویک زنگوله کوچک که در بین انگشتانش قرار می داد باقی مانده است .

رضا قلی می گفت آب مایه حیات به ویژه در کویر بود و او نیز آدمی بسیار مومن و عارفی بود. روضه و مرثیه بسیار بلد بود ولی روضه خوانی به عنوان شغل و کسب و کارش نبود. مورد اعتماد مردم بود و در کار حفر قنات و آب رسانی سرآمد روزگار خویش بود بطوری که شاگردانی که نزد او این حرفه را آموخته بودند بدون وجود دستگاه های پیشرفته امروزی محل وجود آب را در اعماق زمین تشخیص می‌داده و با اعلام محل آب و حفاری صحت ادعای آنان به اثبات می‌رسیده است از جمله این شاگردان استاد محمد کالچویی است که هنوز نیز در قید حیات می باشد .