جستجو
قصه‌گویان با مخاطبان صادق باشند
استفاده از ادبیات کهن، فولکلور و افسانه‌های محلی و انتخاب قصه‌های تربیتی و هویت‌مدارانه؛ از نکات قابل توجه آثار شرکت کننده در نوزدهمین جشنواره‌ی بین‌المللی قصه‌گویی کانون است.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، محمد سیمزاری عضو هیات انتخاب بخش مربیان و آزاد جشنواره‌ی بین‌المللی قصه‌گویی به تفصیل درباره‌ی ملاک‌های گزینش این آثار سخن گفت.
او سخنان خود را با برشمردن شیوه‌ی داوری این بخش آغاز کرد: «امسال با ابتکار معاون فرهنگی و مدیرکل آفرینش‌های فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ اتفاق خوبی در شیوه‌ی داوری افتاد. در سال‌های گذشته لوح‌های فشرده و فرم‌ها برای داورها ارسال می‌شد و آن‌ها جداگانه به ارزیابی آثار می‌پرداختند. در مرحله‌ی بعدی جلسه‌ای تشکیل می‌شد و پس از جمع‌بندی و البته بعد از بحث و بررسی نفرات برگزیده مشخص می‌شدند. این روند امسال تغییر کرد. داوران امسال آثار را در کنار هم تماشا و درباره نقاط ضعف و قوت آن‌ها بحث کردند. فکر می‌کنم این اقدام، داوری را عادلانه‌تر کرد.»
این نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس ادامه داد: «داوری تقریباً یک هفته طول کشید و در جمع‌بندی به تطبیق آثار با شیوه نامه پرداختیم. حتی در مرحله پایانی برخی از لوح‌های فشرده؛ مورد بازبینی مجدد قرار گرفت.»
سیمزاری به کیفیت آثار رسیده به دبیرخانه این جشنواره اشاره دارد: «بنده معتقدم «اینجا که ایستاده‌ایم جای ما نیست». پیشرفت مربیان‌مان در هنر قصه‌گویی زیاد است اما انتظار زیادتر؛ ما 19 جشنواره قصه‌گویی داشته‌ایم و ده‌ها جشنواره استانی و منطقه‌ای و به جرات در حال حاضر متولی اصلی قصه‌گویی در کشور هستیم؛ بنابراین فاصله‌ی بین آن‌چه که هست و آن‌چه که باید باشد مقبول نیست.»
او اعمال نظرهای شخصی و عدم پایبندی به بندهای فراخوان را نقطه ضعف کارهای ارسالی عنوان کرد. او با این مقدمه به بیان نیازهایی در این بخش پرداخت: «فرایند قصه‌گویی دو بخش اصلی دارد: قصه‌ی خوب گفتن و خوب قصه گفتن و این دو مانند دو بال برای پرواز این هنر متعالی است. به نظر می‌رسد؛ جا برای آموزش در استانها وجود دارد، و البته تبیین مواردی مانند چیستی، چرایی و چگونگی قصه‌ی خوب.»
این هنرمند عنوان کرد: «نحوه قصه‌گویی و چگونگی استفاده از بیان؛ فیزیک (بدن و حرکت)، متافیزیک (احساس درون آتمسفر قصه)، میمیک (حالات چهره) و... این موارد باید از سوی بخش ستادی کانون تبیین شود و استانها نیز از دعوت اساتیدی که آشنایی با قصه‌گویی کانونی ندارند اجتناب کنند چرا که کانون در زمینه قصه‌گویی مبتکر شیوه‌ای است که این شیوه نه از سوی بازیگران تئاتر می‌تواند تدریس شود نه از سوی کسانی که دو سه واحد قصه‌گویی در دانشگاه گذرانده‌اند.»
او با ابراز خشنودی از تمرکز قصه‌گویان در حوزه مباحث تربیتی و هویت ایرانی اسلامی از حضور نقال‌ها و عاشیق‌ها در بخش آزاد جشنواره به نیکی یاد کرد و نقطه قوت این دور از جشنواره را دقت در ویژگی‌های قصه‌گویی استانی، انتخاب قصه‌های تربیتی و هویت مدارانه؛ استفاده از ادبیات کهن (این میراث گرانقدر) استفاده از ادبیات فولکلور و افسانه‌های محلی؛ و ظرفیت‌های خوب تعدادی از مربیان‌مان و نیز شرکت کنندگان بخش آزاد دانست.
سیمزاری به بیان پیشنهادهایی برای دوره‌های بعد این جشنواره پرداخت: «مقداری از نقطه ضعف کارها؛ بر می‌گشت به عدم رعایت مفاد شیوه‌نامه‌ی جشنواره و مقداری از آن هم برمی‌گشت به برخورد سلیقه‌ای استانها با مساله قصه‌گویی کانونی. ما می‌دانیم که قصه‌گویی کانونی از عناصری تبعیت می‌‌کند که تاثیرگذاری قصه و جذابیت آن را افزایش دهد.»
وی ادامه داد: مساله حرکت و استفاده از زبان بدن یکی از آن‌هاست. ما قصه‌گویانی داشتیم که پشت میز مربی‌گری نشسته و قصه گفته بودند یا قصه‌گویان آزادی که پشت میز کار خودشان بودند و صرفا قصه‌گویی‌شان متکی بر کلام بود (علی‌رغم اینکه شاید عده‌ای معتقد باشند که قصه‌گویی متکی به کلام است) ولی در کانون ما در این 19 سال روی یک چهارچوبی توافق کرده‌ایم که استفاده از حرکت و بدن، استفاده از میمیک و... از مولفه‌های همان چهارچوب است؛ (ضمن اینکه قرار نیست قصه‌گو اجرای قصه را به مرز بازیگری و اجرای نمایش بکشاند).»
عضو هیات انتخاب جشنواره‌ی بین‌المللی قصه‌گویی در بخش مربیان نیز به عدم توجه برخی مراکز به شیوه‌ی فیلم‌برداری اشاره کرد و خواستار رفع این نواقص شد: «برخی از استانها تصویربرداری را بعد از برگزاری جشنواره‌ی استانی و با حضور مخاطبان کودک و نوجوان انجام داده بودند؛ اما برخی از استانها متاسفانه دوربین را به مراکز برده و در یک محیط کاملاً بسته تصویربرداری کرده بودند. در این شیوه قصه‌گو امکان حرکت روی صندلی خود را نداشت مبادا که از کادر تصویربردار خارج شود و چنین نکته‌ای در تغییر نظر داوران موثر بود.»
او انتخاب داوران استانی را از میان مجرب‌ترین کارشناسان، پرهیز از برخورد سلیقه‌ای و غیر هنری و برگزاری دوره‌های آموزش قصه‌گویی در استانها را در بهبود کیفیت جشنواره تاثیرگذار خواند و به سخنان خود این چنین پایان داد: «در سطح مدیریتی ضروری است که مدیران کل استانها و کارشناسان فضای با نشاط و محیط کاری شادی را برای قصه‌گویان ایجاد کنند و قصه‌گویی، رفع تکلیف از سوی مربیان تلقی نشود. باید توجه داشت که رقابت هدف اصلی این جشنواره تلقی نشود و فرآیند تربیت در راس اهداف قرار بگیرد و قصه‌های ارسالی ده‌ها بار برای اعضای مراکز گفته شود.»
سیمزاری افزود: «تشخیص قصه‌ای که مثل برخی از درس‌های مدرسه، حفظ شده و گفته می‌شود با قصه‌ای که قصه‌گو مدتی با آن زندگی کرده است برای داوران کار دشواری نیست؛ لذا قصه‌گویان باید با مخاطبان خود صادق باشند؛ و دیواری بین خود و مخاطبان نکشند.»
نوزدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از 27 بهمن تا 1 اسفند در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون برگزار می‌شود.
