جستجو
نهادهای مدنی مانند سفره‌های آب زیرزمینی عمل می‌کنند
سازمان‌هایی که می‌توانند زمینه‌ی سفر جمعی و نشست‌های تخصصی را برای نویسندگان فراهم کنند نیاز به حرکت‌های هم‌کنشانه در ادبیات را پاسخ می‌دهند.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، طاهره ایبد عضو هیات مدیره‌ی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان از همکاری جدید این نهاد در قالب «کاروان کتاب» تبریز با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سخن گفت.
این نویسنده در ابتدای سخنان خود به معضلات موجود در حوزه‌ی کتاب کودک و پتانسیل‌های انجمن نویسندگان کودک و نوجوان سخن گفت: «جریان فرهنگی، جریانی پیوسته و آرام است. اگر قرار باشد حرکتی تاثیر بگذارد، استمرار آن، اهمیت زیادی دارد. به نظر من، پتانسیلی که در انجمن، به لحاظ حضور نویسندگان، شاعران، مترجمان و پژوهش‌گران حرفه‌ای وجود دارد را می‌شود به جریان آب‌های زیرزمینی تشبیه کرد که برای گسترش و تقویت زیرساخت‌های فرهنگی کشور ضروری است. این جریان قرار است بخش بزرگی از حوزه‌ی فرهنگ و قشر وسیعی از جمعیت جامعه را سیراب کند، برای این کار، لازم است که گوشه گوشه‌ی این خاک، جوشش داشته باشد، مثل چشمه، مثل رود.»
او از عدم استمرار گام‌های فرهنگی به عنوان یک آسیب یاد کرد: «تاکید من روی برنامه‌هایی است که جریان دایمی‌اند و قطره قطره، خاک و نهالی را که در آن کاشته می‌شود، آبیاری می‌کند. یک وقت حوزه‌ی فرهنگ در وضعیت خشکیدگی و ترک خوردگی قرار می‌گیرد، این‌جا نیاز به حرکت‌ها و برنامه‌های فوری است. امروز، هر جا که قدم می‌گذاریم، می‌شنویم که حال این مملکت خوب نیست. حوزه‌ی کتاب و ادبیات و حال و روز نویسنده‌ها هم جدای از این کل نیست، حال حوزه‌ی کتاب و فرهنگ هم خوب نیست. در چنین وضعیتی، وظیفه‌ی مسوولان دلسوز و مردم دوست است که تاکتیک‌های جدید به کار بگیرند.»
نویسنده‌ی رمان «پریانه‌های لیاسندماریس» ادامه داد: «معتقدم ما در حوزه‌ی ادبیات و کتاب و نشر، راهبرد درستی نداشته‌ایم. حال و روزمان این شده که شمارگان کتاب از 10هزار و 15هزار به پانصد تا 2هزار نسخه سقوط کرده که صد البته بی‌ارتباط با وضعیت نابسامان اقتصادی نیست. در چنین وضعیتی، نهادهای مدنی می‌توانند مانند سفره‌های آب زیرزمینی عمل کنند. می‌شود امکان فعالیت را برایشان فراهم کرد تا حضور جدی‌تر و وسیع‌تری در سطح جامعه داشته باشند. یک وقت، حضور جمعی نویسندگان در مراسمی مانند کاروان کتاب است که در نیشابور برگزار شد و حالا هم راهی تبریز است. یک وقت هم می‌شود نویسندگان را به گروه‌های کوچک، دو، سه نفره تقسیم کرد و به نقاط مختلف ایران فرستاد.»
او به فعالیت پیشین کانون در این زمینه اشاره کرد: «یعنی فعالیت‌ها را می‌شود به دو بخش تقسیم کرد: «حرکت‌های فردی که هر ساله در کانون صورت می‌گیرد فایده‌ای دوگانه دارد؛ از یک طرف، جامعه به حضور نویسندگان و ارتباط با آن‌ها نیاز دارد؛ حتی اگر این نیاز به سطح خودآگاهی مردم نرسیده باشد. از طرف دیگر، نویسنده به حضور در جامعه و ارتباط با مردم و مخاطبانش نیازمند است. اگر حمایت‌های لازم از طرف سازمان‌ها و ارگان‌ها باشد، انجمن می‌تواند برنامه‌ریزی کند و به طور همیشگی نویسندگان را به شهرها و نقاط مختلف کشور بفرستد. مثل همان کاری که مبلغان دینی انجام می‌دهند.»
ایبد گام بعدی کانون در فراهم‌سازی فضاهای حرفه‌ای‌تر را گسترش فعالیت‌های بین‌المللی خواند: «می‌خواهم فراتر از این بروم، ارتباط‌های بین‌المللی به رشد فضای نشر و ادبیات کمک می‌کند؛ چرا نباید سازمان‌هایی که می‌توانند زمینه‌ی سفر جمعی و نشست‌های تخصصی را برای نویسندگان فراهم کنند، این کار را انجام دهند. جامعه‌ی ادبی ما نیاز به حرکت‌های هم‌کنشانه دارد. جایی مثل کانون که تجربه‌ی موفق برگزاری جشنواره‌ی ادبیات اروپا در ایران را دارد نیز می‌تواند پس از این، زمینه و امکان این کار را با هماهنگی انجمن نویسندگان فراهم کند.»
این نویسنده در ادامه‌ی صحبت‌های خود در مورد طرح اصلی کانون در همایش «کودک، کتاب، جامعه» سخن گفت: «چندین سال است که مساله‌ی حفظ محیط زیست، به یک دغدغه‌ی همگانی و جهانی تبدیل شده، این میان، با وضعیت بحرانی آب و هوایی و اقلیمی ایران، به نظر من وظیفه‌ی هر انسانی است که هر کاری می‌تواند برای احیای آب و خاکی که در اثر بحران مدیریت به این حال و روز افتاده، انجام دهد، بخشی از این کار، فرهنگ‌سازی است. با آفرینش شعر و داستان، می‌توان احساس و عاطفه‌ی کودک و نوجوان را برانگیخت و آن‌ها را متوجه‌ی مساله کرد.
وی اضافه کرد: به اعتقاد من، دیگر نمی‌توان به بزرگ‌سالان امید داشت، اگر قرار است اتفاقی بیفتد، اگر قرار است آب و خاک بهتری به نسل‌های بعد تحویل دهیم، باید سراغ بچه‌ها برویم. بچه‌ها زبان زمین و آسمان و آب و خاک و جنگل و دریا و کوه و حیوانات در نگاه بچه‌ها زنده هستند، روح و جان دارند. بچه‌ها زبان این‌ها را بهتر از بزرگ‌سالان می‌فهمند. باید زمین را به دست بچه‌ها بسپاریم تا نجاتش دهند.»
او در گام بعدی و در راستای همکاری بیشتر دو نهاد در زمینه محیط زیست پیشنهاد کرد: «کار دیگری که می‌شود برای فرهنگ‌سازی و جلب توجه جامعه کرد، حرکت‌های نمادین است. ما در سنت و فرهنگمان روز درختکاری داریم؛ در این روز یا روزهای دیگری، با حمایت و همکاری سازمان‌ها و نهادهای مختلف، می‌توان برنامه‌ی درختکاری برای اعضای انجمن تدارک دید. هر درخت، صدها کتاب است.»
عضو هیات مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان تلنگری نیز به مسوولان زد: «برای همین وضعیت دریاچه‌ی ارومیه، می‌توانیم به شکل نمادین هر کس یک لیوان آب توی دریاچه بریزد، شاید مسوولان، به خودش بیایند و نفس رفته‌ی این دریاچه را برگردانند.»
مولف مجموعه‌ی چهارخونه و خاله کشمشی در پایان سخنان خود از طرح‌هایی سخن گفت که در این سفر از سوی انجمن نویسندگان پیشنهاد شده است: «بخشی از برنامه‌ها، مانند دیدار با مخاطب و برگزاری برنامه‌ی نکوداشت برای نویسندگان تبریزی، از طرح‌های کلی انجمن است. قرار شد کاروان کتاب به هر شهری برود و برنامه‌ی نکوداشت را برای نویسندگان آن شهر برگزار کنند. این طرح از طرف انجمن اعلام شد که کانون موافقت خود با آن را اعلام کرد.»
گفتنی است 50 نفر از اعضای این انجمن روز سه‌شنبه 30 آذر به شهر تبریز می‌رسند. محمدرضا شمس، مهدی حجوانی، مصطفی رحماندوست، محمدرضا شمس، رودابه حمزه ای، محسن هجری، هدیه شریفی، طیبه شامانی برخی از این نویسندگان‌اند.
همایش «کودک، کتاب، جامعه» از 30 آذر تا 2 دی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان آذربایجان شرقی برگزار می‌شود.
