به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، هدایت بخشی از بودجه‌های فرهنگی و یارانه‌ی مصرف‌کننده به سمت کتاب‌فروشی‌ها، اتفاق بی‌سابقه‌ای بود که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت تدبیر و امید، از هفته‌ی کتاب سال 1394 آغاز شد و اولین گام خود را با اجرای طرح «کتاب‌فروشی به وسعت ایران» با اعتباری به مبلغ صد میلیون تومان برداشت؛ طی اجرای این طرح یک‌ماهه که با عضویت 104 کتاب‌فروشی فعال از سراسر کشور آغاز به‌کار کرد، بیش از 15هزار نفر توانستند با استفاده از یارانه‌ی اختصاص‌داده شده در قالب ارائه‌ی تخفیف 20درصدی، 600 میلیون تومان کتاب خریداری کنند که این حرکت تا حدودی توانست کتاب‌فروشان را نیز به خروج از رکود امیدوار کند.

استقبال کتاب‌فروشان از یک‌سو و استقبال خریداران کتاب از سوی دیگر باعث شد تا مؤسسه‌ی خانه کتاب با حمایت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به‌منظور رونق‌بخشيدن هرچه بیش‌تر به بازار كتاب و ترويج كتاب‌خوانی، این طرح را به بهانه‌ها و مناسبت‌های مختلف در طول سال اجرایی کند که این امر پس از برپایی جلسات مشورتی مدیرعامل این مؤسسه با معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی منجر به ارائه‌ی طرح «عیدانه‌ی کتاب» شد.

بر این اساس، دومین گام از اجرای سیاست‌ جدید ارائه‌ی یارانه‌ی کتاب، باعنوان «عیدانه‌ی کتاب» و با شعار «امسال، کتاب عیدی دهیم» با بودجه‌ای حدود یک میلیارد تومان از 15 اسفند 1394 تا 15 فروردین 1395 و با مشارکت 327 کتاب‌فروشی فعال از 31 استان کشور اجرا شد. سهمیه‌ی یارانه‌ی درنظر گرفته‌شده برای هرکتاب‌فروشی از سقف یک‌میلیون تومان در طرح «کتاب‌فروشی به وسعت ایران» به دو میلیون تومان در «عیدانه‌ی کتاب» افزایش یافت و سقف مبلغ خرید برای هرفرد صد هزار تومان درنظر گرفته شد که طی آن 286هزار و 744 نسخه کتاب از سوی 103 هزار و 168 نفر خریداری شد.

سومین گام از ارائه‌ی یارانه‌ی کتاب از طریق کتاب‌فروشی‌ها با طرح «تابستانه‌ی کتاب» با اعتباری بالغ بر دو میلیارد تومان و با شعار «فراغتی و کتابی»، در بازه‌ی زمانی یک‌ماهه از 16 تیرماه تا 15 مردادماه 1395 برگزار شد. در این طرح که با تمرکز بر حوزه‌ی کودک و نوجوان و ارائه تخفیف 25درصدی برای این آثار اجرا شد، 518 کتاب‌فروشی فعال در 31 استان حضور داشتند که طی آن 546هزار و 98 نسخه کتاب از سوی 206هزار و 811 نفر خریداری شد.

اما چهارمین گام از اجرای این سیاست‌ها که با عنوان «پاییزه‌ی کتاب» و با شعار «ایران می‌خواند» از 24 آبان کار خود را به مدت یک ماه آغاز کرده بود، در حالی به‌ کار خود پایان داد که در میان طرح‌های مشابه، بهترین کارنامه را از خود به‌جا گذاشت و به این ترتیب پاییزی متفاوت را هم برای کتاب‌فروشان، هم برای خریداران کتاب و هم برای سایر فعالان عرصه‌ی نشر رقم زد.

 در طرح «پاییزه‌ی کتاب» 624 کتاب‌فروشی فعال از سراسر کشور مشارکت داشتند، در حالی‌که این میزان در طرح «کتاب‌فروشی به وسعت ایران» 104 کتاب‌فروشی فعال، در طرح «عیدانه‌ی کتاب» 327 کتاب‌فروشی فعال و در طرح «تابستانه‌ی کتاب» 518 کتاب‌فروشی فعال رسیده بود که به این ترتیب «پاییزه‌ی کتاب» با بیش‌ترین مشارکت از سوی کتاب‌فروشان روبه‌رو بوده است.

هم‌چنین «پاییزه‌ی کتاب» توانست بیش‌ترین میزان مشارکت مردمی و فروش کتاب را نیز از آن خود کند؛ طی این طرح 659هزار و 19 جلد کتاب از سوی 209هزار و 31 نفر خریداری شد که این عدد نیز در مقایسه با طرح‌های پیشین، بیش‌ترین میزان فروش و خریدار را ثیت کرده، به‌طوری‌که براساس آمار ارائه‌شده در سایت خانه‌ی کتاب، در «عیدانه‌ی کتاب» تعداد 286هزار و 744 نسخه کتاب از سوی 103هزار و 168 نفر و در «تابستانه‌ی کتاب» تعداد 546هزار و 98 نسخه کتاب از سوی 206هزار و 811 نفر خریداری شد.

اما رقابت کتاب‌فروشان و در مرتبه‌ی دیگر، رقابت استان‌های مختلف در طرح «پاییزه‌ی کتاب»، نتایج قابل توجهی برجای گذاشت. در سه دوره‌ی پیشین برگزاری این طرح‌ها، همواره استان تهران با مشارکت تعداد بالایی از کتاب‌فروشان، بی‌چون و چرا، برترین استان به لحاظ تعداد فروش کتاب شناخته و معرفی می‌شد، اما شاید مهم‌ترین اتفاق در طرح «پاییزه‌ی کتاب» کسب عنوان نخستِ تعداد خرید کتاب، توسط استان خراسان رضوی با 115هزار و 76 جلد فروش بوده است.

نکته‌ی جالب‌تر این‌که استان خوزستان که در روزهای پایانی در رتبه‌ی سوم قرار داشت و رقابت شانه به شانه‌ای را با استان تهران تجربه می‌کرد، در روز آخر این طرح توانست با پیشی‌گرفتن از استان تهران، خود را به مقام دوم برساند و استان تهران را به رده‌ی سوم هدایت کند؛ اما در نهایت این استان تهران بود که در ساعات پایانی آخرین روز اجرای طرح «پاییزه‌ی کتاب» توانست با اختلاف تنها 20 جلد فروش بیش‌تر، جایگاه خود را در رتبه‌ی دوم تثبیت کند.

این رقابت در حالی‌ که استان خراسان رضوی با 59 کتاب‌فروشی فعال با 115هزار و 76 جلد، استان تهران با 118 کتاب‌فروشی فعال با 96هزار و 178 جلد و استان خوزستان با 19 کتاب‌فروشی فعال 96هزار و 158 جلد فروش داشته‌اند.

بدون شک این موضوع نشان‌دهنده‌ی عزم کتاب‌فروشان استان‌های خراسان رضوی، تهران و خوزستان برای ارائه‌ی طرح‌های خلاقانه و جذب مخاطب، به‌منظور فروش بیش‌تر بوده است. البته ناگفته نماند که سابقه‌ی فرهنگی این دو استان و پیوند مردم آن با مقوله‌ی فرهنگ، سهم بسزایی در مراجعه‌ی مردم به کتاب‌فروشی‌های این استان‌‌ها داشته است.

در این میان کتاب‌فروشان استان‌های مختلف نیز کسب عنوان‌های برتر این طرح، رقابت نزدیکی با یکدیگر داشتند؛ به‌طوری‌که تا ساعات پایانی اجرای این طرح، جایگاه بالای جدول برترین‌ها، چندبار دست‌خوش تغییرات شد. اما در نهایت براساس آمارهای ارائه‌شده، کتاب‌فروشی‌های «رشد» اهواز، فرازمند «رشت»، «شهر کتاب» مشهد، «کتاب آبان» مشهد، «کتاب رشد» اهواز، «نمایشگاه کتاب کودک» تهران، «نمایشگاه و فروشگاه کتاب محام» اهواز، «کتابشهر» کرمانشاه، «شهر کتاب» ساری و «پردیس کتاب» مشهد، پرفروش‌ترین کتاب‌فروشی‌های طرح «پاییزه‌ی کتاب» معرفی شدند.

گفتنی است کتاب‌های «من پیش از تو»، «من پس از تو» و «یک به‌علاوه‌ی یک» از نشر آموت، «ملت عشق» از انتشارات ققنوس، «بی‌شعوری» از انتشارات تیسا، «جزء از کل» از نشر چشمه، «سادگی» از نشر افق، «بهترین شکل ممکن» از نشر چشمه، «فروتنی» از نشر افق و «هنر شفاف‌اندیشیدن» از نشر چشمه، 10 کتاب پرفروش طرح «پاییزه‌ی کتاب» بوده‌اند.