گو (بازی) یا وی چی
"گو"، یا "وی چی" یکی از قدیمیترین بازیهای تختهای تاریخ بشری است.
این بازی که به صورت دونفره انجام میشود، علیرغم قوانین سادهای که دارد راهبردهای (استراتژیهای) پیچیدهای را میطلبد. بازی به این صورت انجام میگیرد که دو بازیکن به نوبت مهرههای سیاه و سفید خود را در خانههای صفحه بازی که یک شبکه ۱۹ در ۱۹ مربعی است، قرار میدهند.
وقتی مهرههای روی صفحه قرار گرفت، نمیتوان آن را حرکت داد مگر اینکه با مهرههای رنگ مخالف به طور کامل محاصره شود. هدف بازی تصاحب سطح بیشتر از زمین بازی توسط مهرهها است.
قوانین
گذشته از ترتیب در بازی (حرکت ها تناوبی است، سیاه اول حرکت می کند یا ضرری را قبول می کند) و همین طور قواعد امتیازگیری، در اصل تنها دو قانون در بازی گو وجود دارد:
قانون 1- (قانون آزادی) بیان می کند که هر سنگ باقیمانده روی تخته باید حداقل یک "نقطه" باز در همسایگی اش داشته باشد (تقاطع، به نام نقطه "آزاد") به طور مستقیم (بالا، پایین، چپ، یا راست)، یا باید بخشی از یک گروه متصل باشد که حداقل یک نقطه باز ("آزاد") در کنار آن وجود داشته باشد. هر سنگ یا گروهی از سنگ ها که آخرین نقطه آزادی خود را از دست بدهد، از روی تخته برداشته خواهد شد.
قانون 2- ( "قانون KO") بیان می کند که وقتی سنگ را دارید روی تخته می گذارید هرگز نباید موقعیت سنگ های قبلی را تکرار کنید. چنین حرکت هایی ممنوع است، و در نتیجه در هر نوبت تنها امکان بازی در جاهای دیگر تخته وجود دارد.
تقریباً همه اطلاعات دیگر در مورد چگونگی انجام این بازی تجربی و ابتکاری است، به این معنی که در طی انجام بازی، و نه به عنوان قاعده و قانون، آموخته می شوند. دو قانونی که در بالا ذکر شد تقریباً تمامی بازی ها را پوشش می دهند. دیگر قوانین بازی تخصصی هستند، چرا که از طریق روی هم گذاشتن قوانین دیگر به دست می آیند.
قوانین پایه ای
دو بازیکن، سیاه و سفید، به نوبت سنگ رنگ خود را در یک نقطه خالی (تقاطع) روی تخته می گذارند.
اول سیاه حرکت می کند. در صورتی که تفاوت زیادی در مهارت بین بازیکنان وجود دارد، سیاه به طور معمول اجازه دارد با گذاشتن دو یا چند سنگ این تفاوت را جبران کند. تخته رسمی شامل ۱۹ × ۱۹ خط است، هر چند قوانین را می توان برای هر اندازه ای از تخته اعمال کرد. تخته های با اندازه ۱۳ × ۱۳ و ۹ × ۹ برای آموزش مبتدیان مناسب است . هنگامی که یک سنگ روی تخته قرار داده می شود، دیگر نمی توان آن را به نقطه دیگری منتقل کرد.
سنگ هایی که از یک رنگ هستند و به صورت عمودی یا افقی کنار هم قرار می گیرند، تشکیل یک زنجیره (که یک رشته یا گروه نیز نامیده می شود.) می دهند. که پس از آن دیگر نمیتوانند از هم جدا شوند و در واقع، به عنوان یک سنگ تک بزرگتر به حساب می آیند. تنها سنگ هایی که توسط خطوط به یکدیگر متصل می شوند ایجاد یک زنجیره می دهند، نه سنگهایی که به صورت مورب در مجاورت هم قرار دارند. زنجیرها را می توان با قرار دادن سنگ های اضافی در تقاطع ها گسترش داد، و می توان با قرار دادن یک سنگ در تقاطع دو یا چند زنجیره از همان رنگ آن ها را به هم متصل کرد.
نقطه خالی مجاور به سنگ، نقطه آزادی آن سنگ نامیده می شود. سنگ های یک زنجیره نقاط آزادی را با هم شریک هستند. یک زنجیره از سنگ ها باید حداقل یک نقطه آزادی داشته باشد تا بتواند روی تخته باقی بماند. هنگامی که یک زنجیره با سنگ های رنگ مخالف محاصره شود به طوری که دیگر نقطه آزادی ای نداشته باشد، آن زنجیر گرفته شده و از روی تخته حذف می شود.
قانونگ کو":
بازیکنان اجازه حرکاتی که بازی را به موقعیت قبلی بر گرداند را ندارند. این قانون، به نام قانون KO مانع از تکرار بی پایان بازی می شود. در چنین شرایطی شخص باید نقطه ای در تخته را برای بازی پیدا کند که شخص مقابل نیاز حتمی برای بازی در آنجا پیدا کند تا به این ترتیب برای خود زمان خریده و در حرکت بعد از آن به سراغ نقطه مورد نظر برگردد قبل از آنکه گرفته شده باشد. تکرار چنین مبادلاتی مبارزه KO نامیده می شود .
رد کردن
به جای قرار دادن یک سنگ روی تخته، یک بازیکن ممکن است تصمیم بگیرد که این دور را بازی نکند. این حالت معمولاً زمانی رخ میدهد که اشخاص به این نتیجه برسند که هیچ حرکت مفید تری برایشان باقی نمانده است. وقتی که هر دو بازیکن به صورت متوالی این کار را انجام دهند، بازی به پایان رسیده و امتیازها شمرده می شود.
یک بازیکن معمولاً سنگی را طوری نمیگذارد که خودش یا گروهش فوراً نقطه آزادی شان را از دست بدهند، مگر اینکه انجام این کار بلافاصله آخرین نقطه آزادی گروه نفر مقابل را بگیرد. در چنین حالتی، گروه دشمن اسیر شده است، در حالی که سنگ جدید حداقل یک نقطه آزادی دارد. این قانون باعث تفاوت خیلی مهم بین یک و دو چشم است: اگر یک گروه که فقط یک چشم دارد به طور کامل از خارج احاطه شود، می توان آن را با قرار دادن یک سنگ در چشم آن کشت. این بازی استراتژیکی هست.