امیرهوشنگ ابتهاج، متخلص به «هـ .الف سایه»، شاعر و موسیقی پژوه ایرانی ۶ اسفند ۱۳۰۶ در رشت متولد شد.

پدرش آقاخان ابتهاج از مردان سرشناس رشت و مدتی رئیس بیمارستان پورسینای این شهر بود.

هوشنگ ابتهاج دوره تحصیلات دبستان را در رشت و دبیرستان را در تهران گذراند و در همین دوران نخستین دفتر شعر خود را با عنوان «نخستین نغمه‌ها» منتشر کرد.

وی مدتی به عنوان مدیرکل شرکت دولتی سیمان تهران به کار اشتغال داشت.

منزل شخصی سایه که از منازل سازمانی شرکت سیمان است در سال ۱۳۸۷ تحت عنوان «خانه ارغوان» به ثبت سازمان میراث فرهنگی رسیده است.

دلیل این نام‌گذاری وجود درخت ارغوان معروفی در حیاط این خانه است و سایه شعر معروف ارغوان خود را برای آن درخت گفته است.

این خانه قدمت چندانی ندارد، اما از آنجا که در زمان سکونت سایه در آن محفل ادبی بزرگان شعر و موسیقی و محل نشست‌های آن‌ها بوده دارای ارزش فرهنگی بسیار بالایی است.

سایه در سال ۱۳۴۶ به اجرای شعرخوانی بر مزار حافظ در جشن هنر شیراز می‌پردازد که دکتر باستانی پاریزی در سفرنامه معروف خود (از پاریز تا پاریس) استقبال بی‌نظیر شرکت‌کنندگان و هیجان آن‌ها پس از شنیدن اشعار سایه را شرح می‌دهد و می‌نویسد که «تا قبل از آن هرگز باور نمی‌کرده است که مردم از شنیدن یک شعر نو تا این حد هیجان زده شوند».

ابتهاج از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ سرپرست برنامه «گل‌ها» در رادیوی ایران و پایه‌گذار برنامه موسیقایی «گلچین هفته» بود.

تعدادی از غزل‌ها، تصنیف‌ها و اشعار نیمایی او توسط موسیقی‌دانان ایرانی نظیر محمدرضا شجریان، شهرام ناظری و حسین قوامی اجرا شده است.

تصنیف خاطره‌انگیز «تو ای پری کجایی» و تصنیف «سپیده» (ایران ای سرای امید) از اشعار سایه است.

سایه بعد از حادثه میدان ژاله (۱۷ شهریور ۱۳۵۷) به همراه محمدرضا لطفی، محمدرضا شجریان و حسین علیزاده، به نشانه اعتراض از رادیو استعفا داد.

از مهم‌ترین آثار هوشنگ ابتهاج تصحیح او از غزل‌های حافظ است که با عنوان «حافظ به سعی سایه» نخستین بار در ۱۳۷۲ توسط نشر کارنامه به چاپ رسید و بار دیگر با تجدید نظر و تصحیح تازه منتشر شد. سایه سال‌های زیادی را صرف پژوهش و حافظ شناسی کرده و این کتاب حاصل تمام آن زحمت‌هاست که سایه در مقدمه، آن را به همسرش پیش‌کش کرده است.

وی همچنین پس از درگذشت دردناک احسان طبری در بهار ۱۳۶۸، مثنوی معروف و تاثیرگذار «قصه خون دل» را به یاد و در رثای او سرود.

آثار:

«نخستین نغمه‌ها» ۱۳۲۵

«سراب» ۱۳۳۰

«سیاه مشق» ۱۳۳۲

«شبگیر» ۱۳۳۲

«زمین» ۱۳۳۴

«چند برگ از یلدا» ۱۳۴۴

«تا صبح شب یلدا» ۱۳۶۰

«یادگار خون سرو» ۱۳۶۰

«حافظ به سعی سایه» دیوان حافظ با تصحیح ابتهاج

«تاسیان» ۱۳۸۵