جبار باغچه بان بنیانگذار نخستین کودکستان و نخستین مدرسه ی ناشنوایان ایران در تبریز است. او هم چنین اولین مولف و ناشر کتاب کودک در ایران است. 

میرزا جبار عسگرزاده هر چند که در ایروان؛ جمهوری ارمنستان به دنیا آمد. اما جدش از مردم تبریز یا ارومیه بود. او ابتدا در تبریز سال 1303 به دستور "فيوضات" رئيس فرهنگ وقت ، اولين کودکستان ايرانی با نام "باغچه اطفال" تاسيس کرد. با اين منظور که همان گونه که معلمين دبستان و دبيرستان ها ، آموزگار و دبير ناميده می شوند ، مربيان کودکستان ها هم باغچه بان ناميده شدند.و به همان خاطر خود را هم "باغچه بان" نامید. در همان سال مدرسه ای را هم تاسیس کرد. بين دانش آموزان اولين کلاس درس باغچه بان ، سه کرولال هم بودند که وجود همين سه کرولال او را به فکر ايجاد مدرسه مخصوصی برای کودکان کرولال انداخت و به دنبال اين فکر در سال 1305 خورشيدی در باغچه اطفال کلاسی برای تعليم و تربيت کرولال ها تاسيس نمود و سه کودک را يک سال تدريس کرد . دکتر محسنی رئيس فرهنگ ، اعانه باغچه اطفال را قطع کرد و باغچه بان در سال 1306 خورشيدی باغچه اطفال را بدون دريافت اعانه اداره کرد .

ناگفته نماند که سال 1303 خورشيدی گروهی از روشنفکران را برای ايجاد مکتبی به نام مکتب نسوان دعوت کرد که اين مکتب راهگشای تعليم و تربيت دختران همپای مردان بود و به تشکيل جمعيتی در اين زمينه پرداخت . البته اين هدف باغچه بان در تبريز عملی نشد و علی رغم تلاش او ، مکتب نسوان در تبريز پا نگرفت .

و از سال ۱۳۰۷ خورشیدی علی‌رغم دشواری‌های وسیع چاپ و کلیشه، چاپ کتاب‌های ویژه کودکان را با نقاشی‌هایی که خود می‌کشید آغاز کرد. و در همان سال به دستور ريئس فرهنگ  "ابوالقاسم فيوضات" به شيراز رفت و کودکستانی در شيراز تاسيس کرد و در اين کودکستان پنج سال خدمت کرد .

باغچه بان در سال 1312 خورشيدی به تهران آمد و نام کودکستان را به کودکستان باغچه بان تغيير داد . در همين سال دبستان کرولال ها را در تهران تاسيس کرد و در همان سال دستگاهی اختراع کرد که کرولال ها از طريق دندان وحس استخوانی قادر به شنيدن می شدند اين دستگاه پس از تکميل شدن به نام تلفن گنگ در اداره ثبت اختراعات به تاريخ 22 بهمن 1312 به شماره 118 به ثبت رسيد .

در سال 1322 خورشيدی جمعيتی به نام جمعيت حمايت از کودکان کرولال را تاسيس نمود . باغچه بان در سال 1323 خورشيدی برای مجله ای به نام سخن تقاضای امتياز کرد ، اما چون قبلا  امتياز مجله ای به همين نام صادر شده بود ، امتياز مجله زبان به نام او صادر شد و اولين شماره آن در اول بهمن 1323 خورشيدی انتشار يافت .

باغچه بان طی سال ها تعليم و تربيت به کودکان به روشی دست يافت که امروز آن را روش ترکيبی می گويند .

یکی از کتاب‌های وی با عنوان «بابا برفی» توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسیده و  ثمین باغچه بان، آهنگساز و نویسنده، یکی از فرزندان جبار باغچه‌بان است.

 نتيجه ي زحمات جبار باغچه بان تأليف کتابي شد به نام «زندگي کودکان» بخش هايي از آن عبارت بود از شعرها و سرودهاي کودکانه و چيستان ها.همچنين شش نمايشنامه نوشت به نام هاي «پيروترب»،«گرگ و چوپان»، «خانم خزوک»،«مجادله هاي دوپري»،«شير باغبان»،«شنگول و منگول».سه نمايشنامه ي نخست در شيراز به چاپ رسيد.

ابتکارات وی به این شرح است: 

روش شفاهی در تعلیم ناشنوایان/ آموزش روش حساب ذهنی به ناشنوایان/گاهنجار (گاه‌نما) وسیله‌ای برای نشان دادن پستی و بلندی‌های اقیانوس‌ها روی نقشه به کودکان/ الفبای گویا/ گوشی استخوانی یا تلفن گنگ

 آثار وی: 

برنامه کار آموزگار - ۱۳۰۲/ الفبای آسان - ۱۳۰۳/ الفبای دستی مخصوص ناشنوایان - ۱۳۰۳/ خانم خزوک ـ ۱۳۰۷/ زندگی کودکان - ۱۳۰۸/ گرگ و چوپان - ۱۳۰۸/ پیر و ترب - ۱۳۱۱/ بازیچه دانش - ۱۳۱۱/ دستور تعلیم الفبا - ۱۳۱۴/ علم آموزش برای دانشسراها - ۱۳۲۰/ بادکنک - ۱۳۲۴/ الفبای خودآموز برای سالمندان - ۱۳۲۶/ پروانه‌نین کتابی - ۱۳۲۶/ الفبا - ۱۳۲۷/ اسرار تعلیم و تربیت یا اصول تعلیم الفبا - ۱۳۲۷/ الفبای گویا - ۱۳۲۹/ برنامهٔ یک‌ساله - ۱۳۲۹/ کتاب اول ابتدایی - ۱۳۳۰/ حساب - ۱۳۳۴/ کتاب اول ابتدایی - ۱۳۳۵/ آدمی اصیل و مقیاس واحد آدمی - ۱۳۳۶/ درخت مروارید - ۱۳۳۷/ خیام آذری - ۱۳۳۷/ رباعیات باغچه‌بان - ۱۳۳۷/ روش آموزش کر و لال‌ها - ۱۳۴۳/ من هم در دنیا آرزو دارم - ۱۳۴۵/ بابا برفی - ۱۳۴۶/ عروسان کوه - ۱۳۴۷/ زندگینامهٔ باغچه‌بان به قلم خودش - ۱۳۵۶/ شب به سر رسید - ۱۳۷۳/ کبوتر من - ۱۳۷۳