موزهی نقاشی پشت شیشه تهران
موزهی نقاشی پشت شیشه تهران، دومین موزه نقاشی پشت شیشه در جهان و تنها موزه مستقل است که به یکی از شاخههای نگارگری اختصاص داده شدهاست. این موزه دربر گیرنده مجموعهی عظیمی از نقاشیهای پشت شیشه ایران است.
موزهی نقاشی پشت شیشه با مساحتی حدود ۱۰۰۰ مترمربع که در برگیرنده آثار زیبا و متنوعی از این هنر است در یکی از بناهای قدیمی تهران با معماری سده اخیر (1309 خورشیدی)، خانه دکتر شقاقی قرار دارد. بنای یادشده را شهرداری خریداری و برای ایجاد موزهای با هدف معرفی هنر نقاشی پشت شیشه بازپیرایی، تجهیز و آمادهسازی کرده و در فروردین ماه سال 1377 خورشیدی در اختیار سازمان میراث فرهنگی کشور قرار دادهاست.
نقاشی پشت شیشه از هنرهای بسیار کهن است که محل تولد و پیدایش این هنر یکی از کشورهای چین، مصر یا روم باستان بودهاست، قدیمیترین نقاشی پشت شیشه متعلق به قرن سوم یا چهارم پیش از میلاد و در محدودهی کشور ایتالیا (منطقه آپولیا) به دست آمدهاست. این هنر در دورهی صفویه از اروپای شرقی، هند و چین وارد ایران شد و برخلاف دیگر هنرهای وارداتی بلافاصله بعد از ورود به کشور رنگ و بوی بومی به خود گرفت.
نقاشیهای به نمایش درآمده در این موزه شامل موضوعات گوناگون و در زمینههای مختلف است. تصاویر مربوط به انسان، گل و مرغ، تصاویر هندسی، حیوانات، بناهای تاریخی، مناظر شهری، طبیعت، نوشته و خطوط قرآنی، تک چهرهها، شخصیتهای مذهبی و درباری و تاریخی، شاعران و هنرمندان، تصاویری از امامان، دراویش و عامهی مردم در حالتهای مختلف و تصاویر زنان به شیوههایی از نقاشی سبک قاجار و آثار مینیاتوری، از جمله موضوعات نقاشیهای کار شده بر پشت شیشه هستند. در بسیاری از نمونهها تصاویر آزاد و در برخی دیگر شباهت زیادی با نقاشیهای قهوهخانهای مشاهده میشود.
هنر نقاشی پشت شیشه به جهت اجرای طراحی معکوس و استفاده از رنگهای روشن و اکلیلی، نیاز به مهارت و قدرت قلم و طراحی و ظرافت ویژه دارد. حدود 450 اثر از آثار دورانهای صفویه، زندیه، قاجار، افشار و معاصر و تعدادی از آثار نقاشی علی اکبر صنعتی در موزه نقاشی پشت شیشه نگهداری میشود.