مردم قفقاز همواره در طول تاریخ حکومت تزارها علیه آنها شوریده اند. آخرین قیام آنها که نزدیک ٣٠ سال به طول انجامید، ضربات خردکننده ای بر پیکر پوشالی حکومت تزار وارد آورد. اگر چه این قیام نیز، همانند دهها قیام مذهبی دیگر، توسط حکام مغرض و مخالف با خواستهای طبیعی و مشروع مردم، با هزار حیله و نیرنگ از پشت ضربه خورد و ظاهرا به شکست انجامید، اما نسل به یادگار مانده ازمجاهدان مسلمان قفقاز، فراز و فرود مبارزات پدران و مادران خود را از یاد نبردند و همواره سعی در شناخت و زنده نگاشتن آنها داشته اند.
داستان “دلیران قلعه آخولقه“ نیز اقتباسی از ماجراها و مبارزات تاریخی قیام همین مردم است.