نام کتاب:   سنجاب کم حواس

 نام نویسنده:  مریم اسلامی

رده موضوعی:  داستان علمی

چکیده کتاب:

کتاب سنجاب کم حواس با موضوع داستان علمی حیوانات به یک پدیده علمی مربوط به زندگی،عادت و رفتار سنجاب ها برای گروه سنی ب و ج می پردازد.مادر سنجاب کوچولو چند دانه بلوط به او می دهد تا برای زمستان در زمین پنهان کند.تا اینکه زمستان می شود و مادرسراغ بلوطها را می گیرد .هر چه می گردد پیدا نمی کند و به گریه می افتد حیوانات جنگل از جمله خانم کلاغه,اقا زاغه وراسو باپرسش های گوناگون حواس، دقت و تمرکز او را برای یافتن بلوطها تحریک می کنند.ولی پیدا نمی شوند تا اینکه مادربا مهربانی اورا در آغوش می گیردو می گوید نگران بلوط ها نباشد چون جنگل از کم حواسی سنجابها  به وجود می آید.

شکل و مشخصات ظاهری کتاب:

طرح روی جلد رنگی وگویاست .اجزا تصویری،نوشتاری و رنگی بودن مطابق گروه سنی ب نیست.و نوشتار کودکانه و تصاویر شادی بخش نیستند وبیشتر مناسب گروه سنی ج و بالاتر است جلد کتاب از لحاظ کیفیت ، موضوع و کاربرد مخاطب و همچنین با محتوای کتاب مناسبت دارد. و در جای مناسب قرار گرفته است. کتاب برگرفته از تصاویر کتاب و شخصیت اصلی داستان است و متن و محتوا نیز بر اساس عنوان و جلد کتاب تهیه شده .مخاطب با مشاهده ی جلد کتاب قادر به پیش بینی متن و محتوای کتاب است.فضا سازی طرح روی جلد ساده است و حس کنجکاوی مخاطب را بر نمی انگیزاند.تناسب کافی اجزا وعناصر رو و پشت جلد کتاب با متن و محتوای کتاب وجود دارد.

اندازه و نوع حروف به کار رفته درحد مناسبی از وضوح و خوانا بودن در کنار تصاویر مربوطه موضوع ومحتوا،کاربرد و مخاطب قراردارد.فاصله ی خطوط متناسب با درک و فهم خواننده است .طول خطوط رعایت شده ودر چینش آن خلاقیت و تفاوت وجود دارد .رعایت سطور و پاراگراف بندی به خوبی انجام شده است.فاصله ی خطوط مناسب با موضوع و محتوا و کاربرد و مخاطب رعایت شده است.ترکیب متن و تصاویر منسجم و متناسب با کاربرد آموزشی است. با خلاقیت ،در عین سادگی متناسب با بیان تصویری کتاب است و تعادل تصویر در زمینه ی صفحه را به خوبی برقرار کرده است. وایجاد تمرکز مخاطب بر روی تصاویر را فراهم نموده است. کادربندیوحاشیه بندی در ارتباط مناسب متن و تصویر است. کتاب صفحه گذاری نشده است وضرورت داشت.کتاب  فهرست بندی ندارد وبه دلیل داستانی بودن ضرورت ندارد.کتاب دارای شناسنامه است که اعتبار خاص به کتاب بخشیده است. اطلاعات شناسنامه  کامل است و در محل و موقعیت مناسب جهت اطلاع رسانی قرار گرفته است.وضعیت سفید خوانیمیزان فضای سفید و تعریف شده در حد مناسب با محتوای آموزشی و تصویری گروه سنی مخاطب است.از کادر بندی و ترکیب بندی مطالب و تصاویر مربوطه به خوبی استفاده شده است وسفید خوانی متناسب با موضوع مخاطب است.و امکانات مناسب برقراری ارتباط بین تصاویر و توضیحات را به منظور تمرکز مخاطب در اختیار خواننده قرار داده است.

چاپ ازلحاظ وضوح تصویری، چاپ از کیفیت لازم برخوردار است.جنسجنس جلد کتاب از ضخامت،استحکام و نوع مناسب با با موضوع و گروه سنی مخاطب است جنس مقوایی است و به راحتی تا نمی خورد.جنس کاغذها سفید است و نور را از خود منعکس نمی کنند و از لحاظ کیفیت ،نوع ،ضخامت و استحکام و مقاومت مناسب با موضوع،کاربرد و مخاطب است.نوع کاغذجلد کتاب از ضخامت، استجکام،ونوع مناسب با گروه سنی برخوردار است نوع و ضخامت کاغذ به کار رفته در حد مناسب با موضوع،کاربرد و مخاطب است .رنگ سفید نیمه مات از تاثیر تصویر هر صفحه بر صفحه ی بعدی جلوگیری کرده است.صحافی:از صحافی مقاوم متناسب با قطع و اندازه ی کتاب،حجم کتاب موضوع و گروه سنی مخاطب است. شیرازه ی کتاب به راحتی گسسته نمی شود .قطع کتاب:قطع کتاب در اندازه ی  23 *15.5  غیر استاندارد نزدیک به وزیری کوچک است قطع کتاب به راحتی درقفسه جای می گیردولی اگر اندازه ی کتاب بزرگتر بود خیلی بهتر است . قیمت کتاب:قیمت کتاب متناسب با حجم کلی کتاب و تعداد و نمونه های اجرا شده در سال انتشار است.

تصویرگری کتاب:

 تصاویر رنگی ولی تکنیک بیشترمتناسب گروه سنی مخاطب ج و بالاتراست و مناسب گروه سنی ب تا حدود زیادی نیست.با توجه به جذابیت ومحتوای وزین کتاب که به امید و نشاط و زندگی اشاره دارد،تنوع رنگ  موجب جذابیت تصویری می شد ولی در اینجا تکراری و خسته کننده است و در همه صفحات فضای سرد حاکم است.شور و نشاط که لازمه ی دنیای کودکی است از جذابیت لازم و کافی برخوردار نیست وانسجام رنگی بهتری را می طلبید.توالی تصویری در راستای هدف است و مخاطب درمسیررارتباط با تصاویر قرار دارد. مفاهیم مورد نظر از طریق تصاویر ارائه شده است وهماهنگی لازم بین متن و تصویر کاملا" رعایت شده.تصاویر با تکنیک طراحی است به خوبی در موقعیت مناسب قرار گرفته اند.تصاویر متناسب و مکمل توضیحات  هرمتن است

نقد محتوایی

عنوان کتاب درشت ، ناخوانا و معماگونه است و مخاطب برای درک صحیح آن تلاش می کند. در جای مناسب قرار گرفته واز دو رنگ آبی و مشکی تشکیل شده. هماهنگی بین عنوان و متن وجود دارد وبرگرفته از ماجرای داستان است عنوان داستان را لو می دهد.باعث برانگیختن حس کنجکاوی مخاطب می شود.وبا مخاطب خود ارتباط برقرار می کند.عنوان با ویژگی  شخصیت کودکان مطابقت دارد و خواننده با آن همذات پنداری می کند.و از کشش لازم برخوردار است.

موضوع داستان جالب و بکر است و به عادات ورفتارخاص کودکان در این سن اشاره داردووقایع  داستان کاملا" با نیاز وتوان و علاقه و فهم ودرک خواننده منطبق است.با نگاه نو و خلاقانه پردازش شده و به دغدغه های این دوران به خوبی اشاره شده است.موضوع داستان واقعی است ونویسنده هنرمندانه وقایع رابه چالش کشیده وآن را تأثیرگذار کرده است.کتاب از نوع کتاب های فعال و فراگیر است که هم مناسب جنس دختر و هم مناسب جنس پسروهم مخاطبان عمومی است. مخاطب با داستان ارتباط برقرار می کند و از جذابیت و گیرایی خوبی برخوردرار است و مخاطب را تا پایان داستان می کشاند.

داستان از نظر ساختاری محکم و خوب، ساده و صمیمی روایت شده و به لحاظ ساختاری و معنایی مشکلی ندارد. لحن داستان یک دست و کتابی است و معنا و مفهوم واضح وگویاست.متناسب با زبان مشخص و رسمی کشورمان شفاف و روشن است.واژگان استفاده شده در کتاب متناسب با درک مخاطب است.عناصر داستانی در اثر به خوبی رعایت شده و از انسجام خوبی برخوردار است. شخصیت سنجاب برای مخاطبین جذابیت داردوهم سن و سال های مخاطب در این دوره با حواس پرتی روبرو هستند.قصه حال و هوای بومی دارد و قابل فهم مخاطب است و با او ارتباط برقرار می کند.حوادث داستان ارتباط منطقی دارند و باور پذیرهستند.داستان از درگیری و کشمکش برخوردار است.نویسنده با به وجود آوردن زمینه چینی لازم برای حوادث داستان از جمله ترس،هیجان و دلهره موفق عمل کرده است.علت و معلول داستان به خوبی واضح و آشکار است.اتفاق و حادثه ی داستان یک دفعه پیش می آید .داستان در نقطه ی خوب و اقتاع کننده پایان می پذیرد و هیجان به آرامش تبدیل می شود.

این داستان بسیار آموزنده است و در عین سادگی درس های بزرگی به مخاطب می دهدوتوجه مخاطب به دنیای پیرامون خود،بالابردن تخیل و خلاقیت،انتقال حس آرامش در کنار خانواده را به خوبی القاء می کند.. دراین داستان به نحوه ی رفتار با کودک توجه شده که هم بینش مخاطب را وسعت می دهد وهم رفتار می آموزد.از نظر علمی کاملا"منطبق با مباحث روان شناسانه نوشته و مطالب کتاب از کشش و انسجام خوبی برخوردار است.مضمون داستان جالب و تأمل برانگیز وبازتاب اندیشه ی نویسنده که خود ازمربیان خوب کانون است دارای ایده و جهان بینی است داشتن آرامش در کنار خانواده و دوستان وآینده نگری از پیام های اصلی و مضامین داستان است.

 اظهار نظر سانیا منوچهری13 ساله از این که آخر داستان پایان خوشی دارد وبا تخیل خودم می توانم آن را بسازم خیلی لذت بردم.یاد دادن چگونگی تفکر وارائه ی راه حل های مناسب وحل مشکل از نکات قابل توجه و از پیام های ارزنده ی کتاب است.و این که هر اتفاق به ظاهر تلخ می تواند عاقبتی خوب داشته باشد بسیار جالب است.ولی از تصاویر سرد بسیار استفاده شده که به دل خواننده نمی نشیند وعنوان متن را لو داده ویا درختان بلوط آن قدر نازک و شکننده نیستند که با وزش باد خم شوند.تکرار تصویر ماه نشان دهنده ی گذار شبانه روز بسیارجالب است.