اقبال پس از آشنایی با مغرب زمین، به طرح مشکل آن دیار، مقایسه‏ی مشکلات آن با مشکلات شرق و در نهایت ارائه‏ی راه حل می‏پردازد. او برای شرق و غرب، هر کدام، یک مشکل را جستجو می‏کند. به نظر او، غریبان با تکیه بر عقل محض و استدلال خشک، راه به جایی نمی‏برند و شرقیان با تکیه بر اشراق و شهود و عشق ودل نیز بر عبث می روند. او درد غریبان را داشتن علم و زیرکی و دانایی بدون داشتن عشق و روح و درد شرقیان را داشتن روح، عشق و فقدان عقل و علم کافی می دانست. راه حلی که اقبال برای رفع این مشکل ارائه می‏کند، ترکیب عقل و عشق، روح و جسم، مادی و معنوی و...با همدیگر است. به نظر او، در پرتو این ترکیب است که انسان می‏تواند- چه در غرب و چه در شرق- به خودی خویش برسد و جامعه را به سمت کمال ببرد. روش مورد استفاده در این پژوهش روش اسنادی است و ابتدا به مرور زندگی نامه، شرایط اجتماعی و سرچشمه های تفکر علامه اقبال لاهوری پرداخته شده است. در ادامه اندیشه ها و تفکرات ایشان در زمینه های فرد و جامعه، ارتباط دین و سیاست، احیای تفکر اسلامی، نظریه خودی و ارائه روش اسلامی مورد واکاوی قرار گرفته است. نتایج و یافته ها بیان کننده روشی نوین برای رسیدن به اعتلای علمی و اخلاق اسلامیو ترکیب روشهای عقلی و قلبی و با تکیه بر عالم غیب از شخصی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.